ΠΕΡΙ ΑΣΥΛΙΑΣ ΤΩΝ ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ

Μόνο για πράξεις που έχουν σχέση με την άσκηση της βουλευτικής τους ιδιότητας θα διατηρούν στο εξής την ασυλία τους οι βουλευτές, όπως προβλέπει η τροποποίηση του Κανονισμού της Βουλής, η οποία θα συζητηθεί προσεχώς στη Βουλή. Ήδη σήμερα η βουλή ενέκρινε την άρση της ασυλίας δύο βουλευτών για αδικήματα άσχετα με την βουλευτική ιδιότητα. Το ένα αίτημα αφορούσε σε παράβαση του ΚΟΚ και το άλλο σε διαφημιστικές πινακίδες επιχείρησης του βουλευτή.

Επιτέλους, αποκαθίσταται η ισονομία και καταργείται μία πρακτική ετών, η οποία αποδείκνυε με τον πιο απόλυτο τρόπο την στρεβλή αντίληψη περί κοινοβουλευτισμού, που επικρατούσε στο πολιτικό μας σύστημα.
 Με θράσος και κυνισμό, ενίοτε χωρίς σεβασμό στη δικαιοσύνη, η βουλή αρνούνταν την άρση της ασυλίας βουλευτών, ώστε να δικαστούν για αδικήματα του κοινού ποινικού δικαίου, ακόμα και σε περιπτώσεις που βοο
ύν. Η εφαρμογή του ανάλογου θεσμού στο Ευρωπαικό κοινοβούλιο, δεν δίδαξε τίποτα στους εγχώριους επαίοντες.
     Προσοχή όμως. Πρέπει να προσεγγίσουμε με ψυχραιμία το ζήτημα όπως κάθε ζήτημα που αφορά την Δημοκρατία μας. Πρέπει να αποφύγουμε τις σειρήνες του λαικισμού και την διολίσθηση σε υπεραπλουστευμένες λύσεις. Τις τελευταίες ημέρες όλο και περισσότερο βρίσκει έδαφος, η ιδέα της πλήρους κατάργησης της ασυλίας. Η πρόταση βέβαια, προσκρούει στην συνταγματική διάταξη, αλλά αυτή είναι μία φορμαλιστική προσέγγιση, η οποία από μόνη της δεν απαντάει στο ερώτημα περί της αναγκαιότητας η μη του θεσμού της ασυλίας. Για την πλήρη εικόνα του αναγνώστη παραθέτουμε τις Συνταγματικές διατάξεις που αναφέρονται στην ασυλία:
«ΑΡΘΡΟ 61:
 1. Ο βουλευτής δεν καταδιώκεται ούτε εξετάζεται με οποιονδήποτε τρόπο για γνώμη ή ψήφο που έδωσε κατά την άσκηση των Βουλευτικών καθηκόντων.
 2. Ο βουλευτής διώκεται μόνο για συκοφαντική δυσφήμηση, κατά το νόμο ύστερα από άδεια της Βουλής. Αρμόδιο για την εκδίκαση είναι το Εφετείο. Η άδεια θεωρείται ότι οριστικά δεν δόθηκε αν η Βουλή δεν αποφανθεί μέσα σε σαράντα πέντε ημέρες αφότου η έγκριση περιήλθε στον Πρόεδρο της Βουλής. Αν η Βουλή αρνηθεί να δώσει την άδεια ή αν περάσει άπρακτη η προθεσμία, η πράξη θεωρείται ανέγκλητη.

ΑΡΘΡΟ 62:
 1. Όσο διαρκεί η βουλευτική περίοδος ο βουλευτής δεν διώκεται ούτε συλλαμβάνεται ούτε φυλακίζεται ούτε με άλλο τρόπο περιορίζεται χωρίς άδεια του Σώματος. Επίσης δεν διώκεται για πολιτικά εγκλήματα βουλευτής της Βουλής που διαλύθηκε, από τη διάλυση της και έως την ανακήρυξη των Βουλευτών της νέας Βουλής. Η άδεια θεωρείται ότι δεν δόθηκε, αν η Βουλή δεν αποφανθεί μέσα σε τρεις μήνες αφότου η αίτηση του εισαγγελέα για δίωξη διαβιβάστηκε στον Πρόεδρο της Βουλής. Η τρίμηνη προθεσμία αναστέλλεται κατά τη διάρκεια των διακοπών της Βουλής. Δεν απαιτείται άδεια για τα αυτόφωρα κακουργήματα».
      Γιατί όμως θεσπίστηκε η ασυλία; Ποιους σκοπούς εξυπηρετεί;
     Η βουλευτική ασυλία δεν αποτελεί προνόμιο ατομικά των Μελών του Κοινοβουλίου αλλά διασφαλίζει την ανεξαρτησία του Κοινοβουλίου από άλλες εξουσίες. Απορρέει από την αρχή ότι αυτό που έχει σημασία δεν είναι η χρονική συγκυρία των γεγονότων για τα οποία κατηγορείται ο βουλευτής, τα οποία μπορεί και να έχουν προηγηθεί της εκλογής του, αλλά εκείνο που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι ότι η προστασία του οργάνου προηγείται της προστασίας των μελών του. Πέραν των ανωτέρω υπάρχουν και άλλα στοιχεία που λαμβάνονται υπόψη ως κριτήρια που βαρύνουν υπέρ ή κατά της άρσης της ασυλίας και  ιδίως στοιχεία που προκαλούν την υποψία ότι η δίωξη αποσκοπεί στην παρεμπόδιση της πολιτικής δραστηριότητας του βουλευτή (αναφέρουμε ορισμένες περιπτώσεις: μήνυση ή αίτηση για άρση ασυλίας βουλευτή αναιτίως τις παραμονές των εκλογών, έρευνες με βάση ανώνυμες καταγγελίες, σημαντική χρονική απόσταση μεταξύ της αίτησης και των καταγγελλομένων πράξεων). Είναι σημαντικό επίσης ότι κατά το Σύνταγμα, δεν απαιτείται άδεια στα αυτόφωρα κακουργήματα. Δεν γνωρίζω βέβαια αν ποτέ  ενεργοποιήθηκε αυτή η διάταξη.
      Άρα σκοπός του θεσμού είναι η προστασία του κοινοβουλίου και η ανεξαρτησία του σε σχέση με τις άλλες εξουσίες και κυρίως την δικαστική. Από τον σκοπό του θεσμού, προκύπτουν αβίαστα και οι περιορισμοί στην χρήση του. Είναι παράνομο να μην αίρεται για παράδειγμα η ασυλία βουλευτή για αδίκημα του κώδικα οδικής κυκλοφορίας!

       Η ελληνική βουλή (κάτω από την πίεση των πραγμάτων) έρχεται σήμερα να περιορίσει δραστικά την λειτουργία του θεσμού, ομολογώντας την χρόνια ανωριμότητα του πολιτικού συστήματος να διαχειριστεί την ασυλία με προσήλωση στις αρχές που διέπουν την θεσμοθέτησή της. Η ελληνική βουλή έκανε όλα αυτά τα χρόνια κατάχρηση της ασυλίας, αδιαφορώντας για το γεγονός, ότι έτσι θίγεται η αίσθηση περί δικαίου των πολιτών και εν τέλει η ίδια η Δημοκρατία μας.

Τελικά όμως το ζήτημα δεν αφορά τους θεσμούς αλλά την λειτουργία τους. Τις πρακτικές που υιοθετεί το πολιτικό σύστημα για την λειτουργία των θεσμών. Το ίδιο μήπως δεν συμβαίνει και με το Πανεπιστημιακό άσυλο; Κανείς ποτέ δεν έσκυψε στις πρακτικές που ακολουθούμε για την λειτουργία ενός θεσμού. Και στο τέλος πυροβολούμε τον ίδιο το θεσμό. Μέχρι να αφοπλίσουμε την Δημοκρατία μας. Ποτέ δεν ζητήσαμε ευθύνες από τον Πρόεδρο της Βουλής, από τους Πρυτάνεις από τα κόμματα, από τις παρατάξεις. Ποτέ δεν έγινε ένα στρογγυλό τραπέζι, για την κατάχρηση του θεσμού της ασυλίας, ή του ασύλου. Ήταν πάντα ζητήματα ταμπού στην υπερτροφική, σχολάζουσα Δημοκρατία μας. Και έτσι την εκθέσαμε ανεπανόρθωτα.
       Εν τέλει οι αποφάσεις παίρνονται πάντα εν θερμώ. Υπό πίεση. Και η παρέκβαση είναι σχεδόν βέβαιη.
       Ας ελπίσουμε, η συζήτηση για την ρύθμιση του θεσμού της ασυλίας, να μην οδηγήσει σε στρεβλώσεις από την άλλη πλευρά, δηλαδή σε ποινικές διώξεις βουλευτών για αδικήματα φαινομενικά άσχετα με την ιδιότητα του βουλευτή αλλά με πρόθεση βλάβης της πολιτικής του δραστηριότητας είτε από τον μηνυτή είτα ακόμη και από την πλευρά της εισαγγελίας. Είναι προφανές ότι με την καθυστέρηση απονομής δικαιοσύνης στην Ελλάδα, δεν θα είναι δύσκολο να δούμε σε περίπτωση κατάργησης της ασυλίας, μαζικές μηνύσεις κατά βουλευτών.
Υπενθυμίζω απλώς, ότι το τελευταίο διάστημα βιώσαμε περιπτώσεις εισαγγελέων και δικαστικών λειτουργών που έπαιξαν ή επιχείρησαν να παίξουν ρόλο, σε ζητήματα μείζονος πολιτικής σημασίας, όπως στην περίπτωση της Μονής Βατοπεδίου και της SIEMENS.